Koń zaprzęgowy.
Wybierając konia do zaprzęgu, należy przede wszystkim ocenić swoje umiejętności powożenia i sprecyzować, w jakim celu konkretnie zamierza się użytkować zaprzęg. Dla amatora, do rekreacyjnych przejażdżek najodpowiedniejszy jest koń lub kuc, bardzo spokojny i łatwy w obsłudze. Koń, który ma pracować lub ciągnąć większy ciężar, musi być szczególnie wytrzymały i silny. Do sportu zaprzęgowego pożądany jest koń o zrównoważonej psychice ale jednocześnie bystry i zwinny.
Niezależnie od tego jaki typ konia jest preferowany, każdy koń przeznaczony do zaprzęgu musi być zdrowy, poprawnie zbudowany i musi posiadać odpowiednie predyspozycje psychiczne.
Praca w zaprzęgu wymaga od konia wysiłku. Wyjazdy zaprzęgiem trwają często kilka godzin, w czasie których koń ciągnie ciężar. Jazda z bryczką jest równie trudna z górki jak i pod górkę a i asfaltowa nawierzchnia nie jest dobrym podłożem dla końskich nóg. Zatem zdrowy,prawidłowo działający aparat ruchu i mocna konstytucja to podstawowe cechy jakie powinien posiadać koń zaprzęgowy. Kopyta powinny być proporcjonalnie duże o niskich ścianach, o powierzchni gładkiej bez pofałdowań, ze zdrową,dużą strzałką. Stawy (nadgarstkowy i skokowy ) powinny być szerokie,wyraźne, gładkie i pionowo ustawione. Ścięgna mocne ''czyste''. Klatka piersiowa pojemna. Łopatki długie. Mocny, prosty grzbiet i szeroki, dobrze rozwinięty zad zapewnia siłę. Ruch swobodny, żwawy. Długa szyja ułatwia kierowanie koniem ,zaś krótsza i nisko osadzona daje większą siłę pociągową. Koń z szyją jelenią ma niską przydatność zaprzęgową.
Człowiek wywiera pośredni wpływ na budowę ciała konia. Zależnie od żywienia, utrzymania i pielęgnacji, szczególnie kopyt ,można uzyskać konia o mocnej lub słabej konstytucji. Po stopniu rozbudowy mięśni można ocenić czy koń zażywa odpowiednio ruchu i czy pracuje regularnie.
Prawidłowa budowa i zdrowie nie przesądzają jeszcze o przydatności do zaprzęgu , gdyż to zrównoważony temperament i dobry charakter są czynnikami decydującymi. Koń zaprzęgowy musi być spokojny i łatwy w prowadzeniu a przy tym cierpliwy. Nie może być pobudliwy, płochliwy i o silnym instynkcie stadnym. Te cechy dyskwalifikują konia jako zaprzęgowego, ponieważ sprawiałyby trudności w użytkowaniu zaprzęgowym a ryzyko wypadku z tym związane jest duże.
Przed zakupem konia chodzącego w zaprzęgu należy sprawdzić go w bryczce, wymagając od sprzedającego pokazania jak koń współpracuje. Ocenić należy jego zachowanie w trakcie ubierania uprzęży i zaprzęgania. W bryczce powinien spokojnie stać czekając na komendę, współpracować chętnie, poruszać się spokojnym tempem i nie spieszyć się. Powinien także spokojnie reagować na otoczenie, ruch na drodze i nietypowe odgłosy. W drodze powrotnej nie może spieszyć się do stajni.Wnikliwie obserwując można ocenić charakter konia oraz stopień jego wyszkolenia. Przyuczanie konia do pracy w zaprzęgu wymaga fachowej wiedzy i doświadczenia więc dobry koń zaprzęgowy nie jest tani... Problemy wynikające z niewłaściwego szkolenia mogą prowadzić do niebezpiecznych sytuacji. Koń w bryczce,który wymknął się z pod kontroli powożącego stanowi realne zagrożenie dla otoczenia i siebie samego. Pamiętać należy, że w sytuacjach kryzysowych, koń w obawie o swoje przetrwanie instynktownie reaguje ucieczką. Ucieczka z bryczką kończy się w najlepszym razie zniszczeniem uprzęży i bryczki a prawdopodobieństwo poważnego wypadku jest duże. Powożenie jest wspaniałą formą relaksu i daje wiele satysfakcji pod warunkiem ,że użytkuje się właściwie dobranego i przygotowanego konia,sprawny, odpowiedni pojazd i przestrzega się zasad bezpieczeństwa.
Wyhodowano wiele ras koni selekcjonowanych na walory fizyczne i psychiczne pożądane w użytkowaniu zaprzęgowym ale właściwie dobre cechy zaprzęgowe może posiadać koń lub kuc niezależnie od tego jakiej jest rasy. Również niezależnie od przynależności rasowej charakter konia jest cechą osobniczą. Mimo, że charakter jest w pewnym stopniu związany z temperamentem, to jednak głównie ukształtowany jest przez człowieka poprzez jego metody postępowania z koniem. Koń niewłaściwie obuczany, szczególnie w młodym wieku, nie ma zaufania do ludzi i może być nadmiernie pobudliwy i nerwowy.
Mówi się ,że konie niektórych ras, posiadające spokojny flegmatyczny temperament, nie płoszą się... jest to błędne rozumowanie. Koń jest roślinożercą i na każdą nagłą zmianę w otoczeniu reaguje instynktownie ucieczką. Konie spokojne również naturalnie odczuwają niepokój tylko ich reakcje są zazwyczaj dużo mniej gwałtowne i szybciej oswajają się z nieznanym. Taką rasą słynącą z dziedziczenia spokojnego i przyjaznego usposobienia a także dzielności zaprzęgowej są fjordingi.
Aby koń mógł pracować w zaprzęgu musi mieć ukończone 4 lata- rasy lekkie , 3 lata-rasy ciężkie. Przy wyborze konia należy także brać pod uwagę płeć. W użytkowaniu zaprzęgowym wałachów i klaczy nie ma znaczącej różnicy, natomiast ogier wymaga specjalnego podejścia. Ogiera można zaprzęgać do pary tylko z wałachem lub innym ogierem, nigdy z klaczą. Powożenie ogierem ,nawet spokojnym, wymaga szczególnej ostrożności i doświadczenia od powożącego.
Koń właściwie prowadzony i dobrze traktowany chętnie ciągnie i dobrze współpracuje. Jest to bowiem dla konia dużo atrakcyjniejsze zajęcie od stania i nudzenia się na padoku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz