piątek, 5 kwietnia 2013

Dwukółka dla konia lub kuca.

    Metalowy pojazd dwukołowy nazywany jest dwukółką treningową (ang. Exercise Cart). W Polsce spotkać się można z nazwą " dokart ", jednak jest to potoczne określenie, które powstało raczej od angielskiej nazwy Dog Cart (dwu- lub czterokołowy pojazd ze skrzynią do przewożenia psów lub innych zwierząt ) i ma ono niewiele wspólnego z metalową dwukółką.
  Popularna dwukółka metalowa, w odpowiednim rozmiarze ,jest świetnym pojazdem do powożenia kucem jak i koniem. Świetnie nadaje się też dla osoby, która zaczyna swoją przygodę z powożeniem. Dwukółka o odpowiedniej masie jest także dobrym pojazdem do przyuczania koni do pracy w zaprzęgu.
  Cena zakupu takiej bryczki jest znacznie niższa od cen innych modeli bryczek. Praktycznie osoba znająca parametry techniczne, posiadająca spawarkę i odpowiednią ilość sprytu jest w stanie skonstruować taki pojazd.  Niestety w ogłoszeniach sprzedaży dwukółek można spotkać wiele bubli, w których środek ciężkości jest źle umiejscowiony lub posiadają inne wady konstrukcyjne i wykonane są z nieodpowiednich materiałów. Przed zakupem dwukółki lub zanim zacznie się samodzielną pracę nad taką konstrukcją, należy się dokładnie zapoznać ze szczegółami prawidłowej konstrukcji takiego pojazdu. Trzeba również pamiętać, że aby właściwie skonstruowana dwukółka utrzymywała właściwą równowagę musi być ona odpowiednio dobrana do wzrostu konia, który będzie do niej zaprzęgany.
  Podstawowym warunkiem prawidłowego zrównoważenia dwukółki jest umiejscowienie środka ciężkości dokładnie nad osią kół. Szczegółowo opisuję to w rozdziale  Pojazd dwukołowy. Wyjątkiem od tej zasady jest konstrukcja Sulky ( bardzo lekki pojazd, używany do wyścigów kłusaków ). W sulce wyścigowej siedzenie powożącego jest przesunięte do tyłu, za oś kół, co jest równoważone przez wyprostowane w przód i uniesione nogi powożącego.
Konstrukcja prawidłowa. Odpowiednio umiejscowiony środek ciężkości. Kuc odpowiednio dobrany wzrostem.

Zła konstrukcja pojazdu A.środek ciężkości przesunięty do tyłu powoduje napór dyszli w górę. B.środek ciężkości przesunięty w przód powoduje napór dyszli w dół.

Pojazd prawidłowej konstrukcji ale źle dobrany kuc C.za wysoki D.za niski.

Zła konstrukcja dyszli, stwarzająca możliwość przełożenia nogi przez konia.

  Spotykana często konstrukcja o sztywnym zawieszeniu i sprężynami pod siedzeniem nie jest godna uwagi. Konstrukcję taką można stosować dla małych kucyków ale nie nadaje się ona na przejażdżki po zróżnicowanym terenie. Sprężyny pod siedzeniem nie zapewniają odpowiedniej amortyzacji a raczej powodują wybijanie pasażera w górę na każdym wyboju w drodze.
  Dobra profesjonalna dwukółka powinna być stabilna, mieć odpowiednią dla zapewnienia bezpieczeństwa masę i musi być wykonana z odpowiednich ,solidnych materiałów.
 Koła. Mocne są koła ze stalowymi szprychami ale równie dobre są koła od motoroweru lub motocykla. Nie nadają się koła od roweru ,bo są zbyt słabe, ani koła samochodowe, które stawiają zbyt duży opór.
 Amortyzacja. W takiej lekkiej konstrukcji najlepiej sprawują się amortyzatory motocyklowe. Dobrze jeśli posiadają regulację sprężyn, co przydaje się gdy jedna z dwu siedzących w pojeździe osób jest znacznie cięższa (można wtedy ustawić jeden amortyzator na twardszy i pojazd nie będzie przechylał się na jedną stronę). Przy zastosowaniu takiej amortyzacji koła utrzymywane i zabezpieczone są przez wahacze z obijakami. Koła zaś nie są połączone za pomocą osi, gdyż zastosowanie wahaczy czyni je niezależnymi od siebie i dzięki temu pojazd dobrze radzi sobie w nierównym terenie.
 Nadwozie. W prawidłowej konstrukcji nadwozia środek siedzenia (patrząc z boku) jest położony nad środkiem kół. Takie umiejscowienie pasażera zapewnia równowagę pojazdu i nie wywiera nacisku na konia. Oparcie powinno być nieznacznie odchylone do tyłu aby na wybojach nie uderzało pasażera po plecach. Ławka siedzenia powinna być umieszczona na takiej wysokości aby osoby na nim siedzące nie musiały podkurczać nóg, tylko trzymały je zgięte w kolanach pod kątem prostym lub lekko rozwartym. Wysokość siedzenia i podnóżka musi być także dostosowana do wielkości konia, ponieważ głowa powożącego musi znajdować się wyżej niż znajduje się zad konia aby woźnica miał zapewnioną odpowiednią do kierowania zaprzęgiem widoczność.
 Dyszle. Położenie dyszli powinno zachowywać poziom względem podłoża. Końce dyszli powinny być wyprofilowane do góry i skierowane lekko do środka, z zakończeniem odgiętym na zewnątrz. Takie wyprofilowanie zapobiega wbijaniu się dyszla w konia podczas wykonywania zwrotu, zakrętu. Bardzo przydaje się mechanizm regulacji dyszli. Są to proste zaciski śrubowe, dospawane od dołu na końcach naciętych wzdłuż rurach dyszlowych. W rury dyszlowe wkłada się profilowane końcówki, wykonane z rurki bezszwowej o odpowiednio mniejszym przekroju i zaciska śrubunkiem. Taki patent umożliwia regulację długości dyszli a także szerokości przez nachylenie kabłąków odpowiednio do korpusu konia.
 Dyszle muszą być zaopatrzone w przyspawane uchwyty do zapinania niezbędnych w dwukółce elementów uprzęży -kandekla i natylnika.
 Orczyk musi być zawsze ruchomy co zapewnia swobodę ruchów konia. Orczyk możne być zamontowany na sworzniu lub podwieszony.

Dwukółka dla małego konia (130 -145cm wys.). Projekt i wykonanie Antoni Greiner

Zawieszenie niezależne na amortyzatorach, koła utrzymywane na wahaczach.
Dwukółka Greiner na trasie przejażdżki.

1 komentarz: